| KLASZTOR SIÓSTR BENEDYKTANEK W STANIĄTKACH
Chlubą Staniątek jest niewątpliwie pierwszy na ziemiach polskich Klasztor Benedyktynek, z którym począwszy od XIII wieku nierozerwalnie związana jest historia wsi. W 1200 roku kasztelan krakowski Klemens Jaksa, herbu Gryf, założył tu dla swojej córki Wizenny ten Klasztor. Razem ze swoimi braćmi, krewnymi uposażył go licznymi dobrami, które sięgały blisko stu wsi i kilku miasteczek.
Dzięki usytuowaniu klasztoru oraz sąsiedztwu z Puszczą Niepołomicką i Niepołomicami były Staniątki często odwiedzane przez monarchów, dostojników kościelnych i świeckich np. Konrada Mazowieckiego, Bolesława Wstydliwego i jego żonę Kingę, Kardynała Zbigniewa Oleśnickiego, królową Jadwigę, Władysława Jagiełłę, Zygmunta Starego, Zygmunta II Augusta, Stefana Batorego, Jana III Sobieskiego, cesarza Józefa II, Franciszka II, Kardynała Karola Wojtyłę. Przybywali oni do gotyckiego kościoła klasztornego pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny i Świętego Wojciecha. W bocznej kaplicy kościoła zachował się do czasów współczesnych piękny obraz Matki Boskiej Bolesnej, namalowany na drzewie przez włoskiego artystę. W XVII wiek u klasztor sprądlowali Szwedzi.
Kompleks klasztorny obejmuje co najmniej osiem zespołów obiektów: kościół z dawnym cmentarzem oraz dzwonnicą; klasztor "ze starą szkołą" i wewnętrznymi zabudowaniami gospodarczymi ogród klauzurowy z gospodarstwem warzywniczym; zabudowania dawnego folwarku; tzw., ogród szwedzki bramę wjazdową; dom kapelana; dawną rządcówkę folwarku. Wszystkie te zespoły mają wartość zabytkową: architektoniczną lub przestrzenną.
Do kościoła od strony południowej przylega klasztor. Pierwotny, częściowo drewniany, budowany był równocześnie z kościołem. Obecny, czteroskrzydłowy, z wewnętrznym wirydarzem, został zbudowany na przełomie XVI i XVII w. wraz z drewnianą szkołą szlachcianek od strony ogrodu klauzurowego, w 1823r. zastąpioną obecnym budynkiem murowanym. W latach 1908-1911 od strony wirydarza nadbudowano 2 piętro. Przed wschodnią fasadą klasztoru rozciąga się tzw. ogród szwedzki, wg tradycji założony przez żołnierza szwedzkiego który w okresie "potopu" pozostał na stałe w klasztorze i pełnił obowiązki ogrodnika. Za ogrodem szwedzkim rozciągają się tereny dawnego folwarku klasztornego. Stoi tam dworek rządcy z 1837r. oraz starsze budynki wykorzystywane przez ośrodek jeździecki. Po południowej stronie "ogrodu szwedzkiego" stoi zabytkowy murowany spichlerz 1777r. Natomiast po jego północnej stronie - dawna rezydencja czyli mieszkanie dla księży , a od czasu powołania w 1982 r. parafii przy kościele - plebania. Parafia obsługiwana jest przez księży salezjanów. Od strony północnej do całego tego zespołu prowadzi barokowa brama wjazdowa z dwiema bramkami bocznymi, zwieńczona falistym szczytem.
|